O istocie pojęć

Opis

Kazimierz Twardowski, O istocie pojęć – ebook

O istocie pojęć to rozprawa wybitnego polskiego filozofa, profesora Kazimierza Twardowskiego (1866-1938), poświęcona teorii pojęć.

Fragment

W roku 1898 wydałem we Lwowie rzecz pt. „Wyobrażenia i pojęcia”. Wyłożoną w tej książce teorię pojęć przedstawiłem następnie w zwięzłym i ograniczonym do najistotniejszych myśli odczycie, który wygłosiłem 18 listopada 1902 na walnym zgromadzeniu członków towarzystwa filozoficznego przy Uniwersytecie Wiedeńskim. Odczyt ten pojawił się w druku pt. „Ueber begriffliche Vorstellungen” („Wissenschaftliche Beilage zum XVI. Jahresberichte der Philosophischen Gesellschaft an der Universität zu Wien”, Leipzig 1903, in Kommission bei J. A. Barth – także w odbitce).

Wydając niniejszym własny przekład polski tego odczytu, pragnę nim poniekąd zastąpić drugie wydanie od dawna wyczerpanej w handlu księgarskim książki pt. „Wyobrażenia i pojęcia”. Chcąc bowiem sporządzić drugie wydanie tej książki, musiałbym dokonać licznych zmian w wywodach, tworzących wstęp do wykładu właściwej teorii pojęć, gdy tymczasem istotna treść tej teorii w postaci, podanej w książce a następnie w odczycie, wydaje mi się po dziś dzień słuszną. Co więcej, nie brak jej nowych potwierdzeń, do których można zaliczyć np. poglądy H. Vaihingera na istotę abstrakcji, zawarte w jego wydanym po raz pierwszy w roku 1911 dziele „Die Philosophie des Als Ob” (…), a pozwalające zgodnie z wyłożoną przeze mnie teorią upatrywać w pojęciach – przynajmniej niektórych – pewien rodzaj fikcji w rozumieniu Vaihingera.

Spis treści

• Przedmowa   5
• I. Przedstawienia naoczne (wyobrażenia) i nienaoczne (pojęcia)   7
• II. Sądy przedstawione   15
• III. Definicja pojęcia. Główne rodzaje pojęć   20
• IV. Myślenie symboliczne i hemisymboliczne   26
• V. Z logiki pojęć   29
• VI. O niektórych innych teoriach pojęć   32